Η σημασία της Μουσικής στα παιδιά

Γράφει η Καραγγελή Κυριακή – Μαρία

Δασκάλα

Στην Αρχαία Ελλάδα η Μουσική ήταν απόλυτα συνυφασμένη με την καθημερινότητα όλων των ανθρώπων, και σαν μια σύνθετη καλλιτεχνική και πνευματική έκφραση είχε ιδιαίτερη θέση σε όλες τις εκδηλώσεις της προσωπικής και της κοινωνικής ζωής. Το μάθημα της μουσικής ήταν η βάση της εκπαίδευσης. Οι αρχαίοι Αθηναίοι δεν μπορούσαν να θεωρήσουν έναν άνθρωπο μορφωμένο αν δεν ήξερε μουσική. Τα παιδιά μάθαιναν να παίζουν μουσικά όργανα και γινόταν επίσης μάθημα τραγουδιού και χορού. Η Μουσική διαδραμάτιζε ένα ρόλο πιο σύνθετο και ουσιαστικό σε σχέση με τον αντίστοιχο ρόλο της στις μέρες μας. Σήμερα αποτελεί για τους περισσότερους έναν εύκολο τρόπο ψυχαγωγίας χωρίς να δίνεται ιδιαίτερο βάρος στην αξία της μουσικής και στη συμβολή της στην ολόπλευρη ανάπτυξη ενός ανθρώπου. Παρ'όλα αυτά, η μουσική έχει να προσφέρει πολλά σε όλους μας και κυρίως στα παιδιά.

Τα παιδιά έχουν από πολύ μικρά μια φυσική αγάπη για τη μουσική. Από τα πρώτα κιόλας χρόνια της ζωής τους μαγεύονται από όμορφους ήχους και μελωδικά τραγούδια που ακούνε για να κοιμηθούν καθώς και από διάφορα μουσικά παιχνίδια. Αργότερα, αρέσκονται να ακολουθούν το ρυθμό μιας μελωδίας, να παράγουν δικούς τους ήχους με αντικείμενα που βρίσκουν γύρω τους, να χτυπούν παλαμάκια και να συντονίζουν τις κινήσεις του σώματός τους με τη μελωδία ενός τραγουδιού. Ωστόσο, η μουσική εκτός από τον ψυχαγωγικό της ρόλο επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό το συναισθηματικό κόσμο των παιδιών και βοηθά στη διαμόρφωση μιας ισορροπημένης προσωπικότητας. Τα οφέλη της μουσικής δε σταματούν στο συγκεκριμένο γνωστικό τομέα αλλά ενισχύουν την ολόπλευρη ανάπτυξη ενός ανθρώπου.

Πιο συγκεκριμένα,

• Σε έρευνες που έχουν γίνει από τον καθηγητή του Πανεπιστημίου του Τορόντο, Glenn Schellenberg, η εκμάθηση της μουσικής συνδέεται με την ευφυΐα. Παιδιά που έχουν παρακολουθήσει μαθήματα μουσικής είχαν καλύτερα αποτελέσματα σε διάφορα τεστ νοημοσύνης.Η μουσική συμβάλλει στην οικοδόμηση γέρης μνήμης στα παιδιά προσχολικής αλλά και πρωτοσχολικής ηλικίας, βοηθά στην ταχύρρυθμη εκμάθηση μιας ξένης γλώσσας αλλά και στην ευκολότερη απομνημόνευση και ανάκληση νέων πληροφοριών.
• Διδάσκει πειθαρχία και αυτοέλεγχο. Η εκμάθηση ενός μουσικού οργάνου απαιτεί αρκετό χρόνο για συνεχή εξάσκηση. Κατά συνέπεια, ο μαθητής πρέπει να φτιάξει ένα αυστηρό πρόγραμμα το οποίο να ακολουθεί σε καθημερινή βάση, βοηθά στην ανάπτυξη διαφόρων δεξιοτήτων που απαιτούν το συγχρονισμό του σώματος και του πνεύματος. Για να παίξει ένα παιδί κιθάρα , για παράδειγμα, πρέπει να είναι σε θέση να συγχρονίσει τις κινήσεις των δακτύλων του με αυτό που ακούει ή θέλει να ακούσει και όλα αυτά χωρίς να χάνεται ο ρυθμός.
• Προάγει την ευρυματικότητα. Άτομα που ασχολούνατι από μικρή ηλικία με τη μουσική και την εκμάθηση ενός μουσικου οργάνου έχουν μεγαλύτερη ευχέρεια στην επίλυση διαφόρων πρακτικών προβλημάτων που αντιμετωπίζουν στην καθημερινότητά τους,ηρεμεί το σώμα αφού μειώνει τους παλμούς της καρδιάς. Με αυτό το τρόπο το παιδί είναι πιο ήρεμο και μπορεί χωρίς εντάση να οδηγείται σε λογικά συμπεράσματα, ενεργοποιεί την απελευθέρωση ουσιών στον εγκέφαλο, με αποτέλεσμα να μειώνεται το στρες και ο σωματικός πόνος, μας βοηθά να έχουμε ευχάριστη διάθεση και γενικότερη ευφορία,βοηθά το μυαλό να γαληνεύει και μας ηρεμεί.
• Καλλιεργεί κοινωνικές δεξιότητες. Το παιδί πρέπει να είναι σε θέση να λειτουργεί ως μέλος μιας ομάδας και να συνεργάζεται για την επίτευξη ενός κοινού στόχου,αυξάνει την αυτοεκτίμηση του παιδιού,βοηθά το παιδί να αντιληφθεί ευκολότερα κλίσεις και ταλέντα που μπορεί να έχει,βοηθά στην ανάπτυξη μιας υγιούς και ισορροπημένης προσωπικότητας και τέλος ανοίγει δρόμους και δημιουργεί νέες προοπτικές για την συστηματική ενασχόληση με τη μουσική κατά την ενηλικίωση.

Παρόλα τα ανωτέρω οφέλη , η μουσική δεν έχει τη θέση που της αξίζει τόσο στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα όσο και στη συνείδηση των γονέων. Οι σύγχρονες κοινωνικές απαιτήσεις οδηγούν τα περισσότερα παιδιά στην εκμάθηση ξένων γλώσσών. Έτσι, οι γονείς προσανατολίζονται εκεί και η εκμάθηση ενός μουσικού οργάνου φαντάζει ως πολυτέλεια. Θα ήταν, λοιπόν, μια πολύ θετική εξέλιξη για το Δημοτικό Σχολείο αν καθιερωνόταν η υποχρεωτική εκμάθηση ενός μουσικού οργάνου μέσα στο υπάρχον πρόγραμμα σπουδών.

Βέβαια, σε πολλές περιπτώσεις η εκμάθηση ενός μουσικού οργάνου είναι δύσκολη. Υπάρχουν όμως τρόποι ώστε το παιδί να είναι συνέχεια σε επαφή με τη μουσική. Μπορούμε, για παράδειγμα, να βάζουμε συχνότερα μουσική στο σχολείο, να ενθαρρύνουμε τους μαθητές να τραγουδούν και να χορεύουν ρυθμικά, να τους παρακινούμε να φτιάχνουν τα δικά τους μουσικά όργανα με απλά υλικά και γιατί όχι, να ακούμε όμορφη μουσική κατά τη διάρκεια των διαλειμμάτων. Στο σπίτι μπορεί να γίνει μια προσεκτική μουσική επιλογή ώστε τα παιδιά να είναι συνέχεια σε επαφή με νέα μουσικά ακούσματα.